Het ‘Ezel-proces’ verwijst naar de rechtszaak tegen Gerard Reve naar aanleiding van zijn boek zijn boek Nader tot U . Tussen 1966 en 1968 werd Reve voor de rechtbank gedaagd voor godslastering. Centraal stonden twee passages in zijn boek die als obsceen werden ervaren. Het bekendste fragment is wellicht deze waarin de ik-persoon seks heeft met een als ezel geïncarneerde God. Reve verdedigde zich door zich te beroepen op zijn persoonlijke interpretatie van het godsbeeld. Hij verzekerde dat hij zeker niet de bedoeling had om de god van de christenen te beledigen. Reve werd vrijgesproken.
Ondanks deze vrijspraak bleef de censuur op zijn boek op sommige plaatsen gehandhaafd: In de centrale bibliotheek van Overijssel kon men Nader tot U in 1969 alleen ontlenen na een schriftelijke verklaring dat men wist wat er in het boek stond. Het boek stond niet in de rekken, maar wel achter slot en grendel in een apart kastje waarvan alleen het bestuur de sleutel had. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen werd zelfs geëist dat de boeken van Reve uit de bibliotheek moesten verdwijnen, met als dreiging tegen de subsidies voor de bibliotheek te stemmen.
Ook boekenwinkels ondervonden problemen met de verkoop van Reves boek. Polak & Van Gennep moest op bevel van de officier van justitie het gedicht ‘Leve onze marine’ van Reve uit de vitrine weghalen. Het gedicht stond ook in Nader tot U, waarvan ondertussen al meer dan 60.000 exemplaren waren verkocht. Polak & Van Gennep hing dan maar een wit papier over het gedicht met daarop de tekst: “Op last van de officier is dit gedicht onleesbaar gemaakt. In de winkel kunt u het lezen en zelfs kopen.”
Bibliografie
Bronnen
Reve, Gerard. Nader Tot u. Amsterdam: Van Oorschot, 1966.
Literatuur
Mathijsen, Marita. Boeken onder druk: censuur en pers-onvrijheid in Nederland sinds de boekdrukkunst. Amsterdam: Amsterdam University press, 2011.